Observationeel leren

Observationeel leren is het leren door iets te bekijken, te beluisteren, etc. Dieren (en mensen) kunnen op verschillende manieren observationeel leren. In het geval van observationeel leren is er een consequentie aan het nagebootste gedrag. Dit betekent dat het gedrag dat geobserveerd wordt en wordt overgenomen, een betekenis heeft, bijvoorbeeld door te leren wat je absoluut niet na wilt doen (uit een vliegtuig springen zonder parachute) of door te leren hoe je een lekker snoepje te pakken krijgt.

Imitatie
Imitatie is een heel complex en geavanceerd gedrag, bijvoorbeeld: als de ene mens van de andere ziet ‘oh zo, maak je vuur!’ en het meteen ook gaat proberen.
Wanneer we spreken over imitatie dan gaat het om het doelbewust kopiëren van een actie die nieuw is voor de observator. Het gewoon doen wat de ander doet, is dus vaak geen imitatie. Het moet echt gaan om ‘nieuw’ gedrag, dat niet instinctief logisch is.
Paarden kunnen deze manier van leren niet toepassen. Als ze dit wel hadden gekund, had je je jonge dressuurpaard naast de showring van de Grand Prix kunnen zetten en had hij alle oefeningen kunnen imiteren.

Sociale facilitatie en besmettelijk gedrag
Bij zowel sociale facilitatie als bij besmettelijk gedrag zien we dat het ene dier hetzelfde gaat doen als het andere. Maar in deze twee gevallen valt dit niet onder observationeel leren en is het dus ook geen imitatiegedrag. Voor beide geldt dat dit te maken heeft met het leren in een groep en het gevoel van veiligheid daarbij. Het gaat hier altijd om instinctief gedrag.

Sociale facilitatie
Sociale facilitatie is natuurlijk gedrag dat in een kudde naar voren komt. Denk bijvoorbeeld aan grazen, als het ene paard graast, volgt de andere in dat gedrag. Maar ook in sociaal contact, als de één een groomingsessie start, volgt de ander in dat gedrag.

Besmettelijk gedrag
Besmettelijk gedrag is ook natuurlijk gedrag dat in een kudde naar voren komt, maar nu gaat het om gedrag dat met gevaar te maken heeft. Wanneer een paard schrikt en een vlucht inzet, zal de rest van de kudde daarin volgen.


Naar boven
/var/www/bib-paardensport-en-houderij-aeresmbo.learningmatters.nl