Welzijn

Wat is welzijn?

Welzijn in de paardensector is een begrip waar steeds meer om te doen is. Wat is welzijn en wanneer is dit goed? Hiervoor zijn heel veel verschillende omschrijvingen. De meest gebruikte omtrent dierenwelzijn is afgeleid van de vijf vrijheden van Brambell:

“Welzijn is een mentale toestand van welbevinden, die ontstaat als het dier in voldoende mate in zijn natuurlijke behoeften kan voorzien en waarbij het dier vrij is van pijn en andere ongemakken.”

Door een gebrek aan kennis, regels en controle is dit lang niet altijd het uitgangspunt in de paardensector. Er zijn nogal wat meningsverschillen over wat welzijn nu precies is en iedereen hangt hier zijn eigen normen en waarden aan. Zo wordt er in de omschrijving gesproken over voldoende mate, maar wie beslist welke mate nu voldoende is?

Om een beter beeld te schetsen kijken we verder naar wat Professor F.W.R. Brambell beschreven heeft. Prof. Brambell was voorzitter van de Brambellcommissie in het Verenigd Koninkrijk. Deze commissie kreeg in 1965 de opdracht om voorwaarden vast te stellen voor de manier waarop dieren gehouden zouden moeten worden. Deze voorwaarden gelden voor alle dieren die de mens gebruikt en huisvest. In 1993 zijn deze voorwaarden uitgewerkt tot de bekende “Vijf Vrijheden”.

Deze commissie stelde de vijf vrijheden als volgt op.

Dieren zijn vrij:

Van honger, dorst en onjuiste voeding.
Van thermaal en fysiek ongerief.
Van pijn, verwondingen en ziektes.
Van angst en chronische stress.
Om hun natuurlijk soorteigen gedragspatroon te kunnen hebben.

Deze vijf vrijheden zijn de voorwaarden waardoor de mens verantwoord dieren kan houden.

Hoe heeft huisvesting invloed op het welzijn van een paard?

Een dier dat gehouden wordt, leeft niet in zijn natuurlijke leefomgeving, maar heeft nog wel de behoefte om zijn natuurlijke gedrag uit te voeren. Belangrijk is in hoeverre huisvestingsfactoren als klimaat, bewegingsvrijheid, lig- en rustcomfort en omgevingsverrijking tegemoetkomen aan de behoeftes van het dier.

Naast de vijf vrijheden van Brambell heeft de organisatie “Keurmerk Paardenwelzijn” in 2015 de tien geboden van een paard ontwikkeld. Deze tien geboden sluiten aan bij het zorgen voor welzijn, het respecteren van de natuurlijke behoeften en gedragingen van een paard. Het zijn handvatten om een minimaal niveau van paardenwelzijn na te streven. De tien geboden zijn onderverdeeld naar: goede voeding, huisvesting, gezondheid en gedrag.

Wanneer we kijken naar de huisvesting van een paard kunnen we een aantal van de vijf vrijheden en tien geboden beïnvloeden en verbeteren. De enige die niet direct te maken heeft huisvesting is “vrij zijn van honger, dorst en onjuiste voeding.” De invulling van deze vrijheid wordt binnen het vak “voeding & rantsoen berekenen” verder uitgelegd.

Onderdelen uit de tien geboden die te maken hebben met huisvesting kunnen zijn:

LAAT MIJ DAGELIJKS VRIJ BEWEGEN:
Geef het paard voldoende vrije beweging. Hoe kleiner de box, hoe langer vrije beweging nodig is. Bied minimaal 2 uur per dag vrije beweging op paddock (minimaal 5 galopsprongen mogelijk) of in de wei aan. En, als box kleiner is dan tweemaal de stokmaat in het kwadraat (2 x sm) ², compenseer dat met extra uren vrije beweging.

ZORG ER VOOR DAT IK KAN RUSTEN:
Geef het paard mogelijkheden comfortabel te rusten op goede ondergrond. Door op iedere locatie waar een paard vrij kan bewegen ook te zorgen voor een droge, schone en voldoende dikke zachte ondergrond.

LAAT MIJ CONTACT HEBBEN MET ANDERE PAARDEN:
Maak op stal in ieder geval het visuele contact tussen paarden mogelijk, gedurende 24 uur per dag. Doe dat door te zorgen dat ieder paard altijd, op iedere positie in de box of in de wei, minimaal binnen 8 meter een ander paard kan zien als het hoofd omhoog is.

ZORG ER VOOR DAT IK ALTIJD MIJN OMGEVING KAN ZIEN:
(deze stelling hoort ook bij het kopje gedrag) Geef een paard voldoende mogelijkheden om de hele omgeving te scannen. Door te zorgen dat een paard zelf verder kan kijken dan de eigen box en de overzijde kan het anticiperen op gebeurtenissen in de omgeving.

ZORG VOOR MIJN VEILIGHEID:
Bied een veilige leefomgeving en een gezond klimaat.Zorg voor ondergronden met grip en ruimten zonder objecten die verwondingen kunnen veroorzaken. En zorg voor voldoende licht en lucht.

Keurmerk paardenwelzijn (website)

Naar boven