Gras

Voor een paard is het fijn om een aantal uur per dag op de wei te lopen. Het is belangrijk dat de weiden waarop onze paarden lopen goed opgebouwd zijn, denk hierbij aan grassoorten. Daarnaast is het ook belangrijk dat de weiden goed onderhouden worden. De opbouw en het onderhoud hebben beide invloed op de kwaliteit van het gras.

Paarden in de wei

Het aantal paarden in een wei hangt samen met een aantal punten:

de grootte van de paarden
de kwaliteit van het gras
de tijd dat de paarden buiten staan

De meeste paardeneigenaren hebben echter niet veel land tot hun beschikking. Als gras de belangrijkste voedselbron is, zorg dan voor voldoende vluchtruimte in geval van ruzie tussen de dieren.

Uitgangspunt: een hectare grasland levert gedurende het jaar de benodigde energie (als gras of hooi) voor drie grote paarden.

Voordelen en nadelen gras

Een voordeel van gras is dat paarden in een weide staan en hierdoor natuurlijk gedrag kunnen tonen en veel kunnen bewegen.

Gras bestaat uit onder andere veel eiwitten, energie, vitamine en mineralen. Deze stoffen heeft het paard nodig in het lichaam. Op het moment dat gras gedroogd wordt gaat een aantal van de stoffen verloren door het productieproces en de opslag. Puur gras is hierdoor rijker aan voedingstoffen dan hooi of kuilgras. De hoeveelheid aan voedingstoffen (de kwaliteit) in gras is afhankelijk van weersomstandigheden.

De suikers die in het gras zitten, maken het gras smakelijk voor het paard. Het is wel belangrijk om op te letten dat het paard niet te veel van deze suikers binnenkrijgt. Dit kan namelijk bijdragen aan aandoeningen zoals hoefbevangenheid. Vooral in het vroege voorjaar zijn er veel suikers in het gras aanwezig. Als paardeneigenaar moet je er voor zorgen dat het paard langzaam kan wennen aan het gras. Dit doe je door bijvoorbeeld te beginnen met een half uur per dag in de wei, zodat het paard langzaam aan het gras kan wennen.

Een nadeel van gras is dat het voor 80% uit water bestaat en weinig vezels bevat. Juist vezels zijn nodig voor een goede en gezonde spijsvertering. Het is daarom van belang het rantsoen van het paard hierop aan te passen. Een combinatie van ‘in de wei lopen en gras eten’ en ruwvoer zoals hooi zou ideaal zijn. Hierbij is het belangrijk om goed te kijken naar de hoeveelheid en het soort ruwvoer.

Later bij het onderwerp ‘Ruwvoeders’ gaan we verder in op de soorten ruwvoer en het productieproces hiervan.

Koe vs. paard

Niveau 3 en 4
In Nederland lopen de meeste paarden op zogenaamde ‘koeienweides’. Dit zijn weides die in eerste instantie ingezaaid zijn voor het kunnen weiden van koeien. Er zijn echter verschillen tussen een koe en een paard, waardoor het meestal niet verstandig is om paarden zomaar te weiden op koeienweides.

Omdat koeien veel melk moeten produceren, hebben zij een andere behoefte dan paarden. Het gras voor koeien is dan ook heel erg eiwit- en suikerrijk. Dit heeft een koe nodig om voldoende melk te kunnen produceren. Het gras dat hier het meest voor gebruikt wordt is Engels raaigras.

Ondertussen weet je hoe de spijsvertering van ons paard werkt en hoe zijn natuurlijk eetgedrag is opgebouwd, je weet dus ook dat gras voor paarden juist eiwit- en suikerarm moet zijn en veel structuur moet hebben. Als paarden in koeienweide staan leidt dit in de meeste gevallen tot overgewicht en soms ook tot gezondheidsklachten zoals hoefbevangenheid en koliek.

Een ander groot verschil tussen koe en paard is de manier waarop ze hun gras eten. Koeien eten als het ware met hun tong. Ze slaan hun tong om een pluk gras heen en trekken vervolgens plukken eraf. Hierdoor blijft het gras vrij lang, omdat de tong niet heel dicht bij de grond kan komen. Een paard graast met zijn snijtanden. Hij kan het gras dus heel kort bij de grond afsnijden en vervolgens opeten.

In de meeste koeienweide is de grassoort ‘Engels raaigras’ te vinden. Het groeipunt van dit gras zit erg hoog. Dit is geschikt voor koeien omdat deze het gras korter maken met hun tong en hierdoor tot het groeipunt van het gras eten. Als paarden van dit gras eten snijden ze het met hun tanden te kort bij de grond af en groeit het gras heel moeilijk. Het is daarom belangrijk dat paarden gras eten van grassoorten waarbij het groeipunt laag zit.

Soorten gras

Als je gaat kijken naar welke grassen geschikt zijn voor paarden en dus voor paardenweides, dan zoek je naar grassen die een laag groeipunt hebben en die een lage voedingswaarde qua eiwit en suikers hebben. Daarnaast zoek je grassen die veel structuur hebben om voldoende vezels te bieden aan je paard. Omdat paarden een zware belasting vormen voor een weide is het ook belangrijk dat de grassoorten die je gebruikt een hele sterke zode vormen. Met zode wordt de grasmat bedoeld. Door grassen te kiezen die hele sterke wortels hebben met brede uitlopers creëer je een grasmat die goed bestand is tegen bijvoorbeeld rennende paarden. Hiermee voorkom je dat de paarden open plekken in de grasmat maken en daarmee de groei van onkruid op die plekken bevorderen.

Grassen die geschikt zijn voor een paardenwei zijn onder andere de volgende:

Timothee: Timotheegras is een heel smakelijke grassoort. Het is daarnaast heel structuurrijk en groeit relatief langzaam ten opzichte van andere grassen.
Roodzwenkgras: Roodzwenkgras bevat veel structuur en is laag in energie en eiwit. Het kan slecht tegen zwaar beweiden en moet dus gecombineerd worden met grassoorten die dat wel kunnen.
Veldbeemdgras: Veldbeemd heeft een heel laag energie- en eiwitgehalte en vormt daarom een goede combinatie met bijvoorbeeld Engels raaigras dat meer voedingsstoffen heeft, maar minder structuur. Dit is een gras dat laag groeiend is en zal dus niet heel hoog worden. Veldbeemd groeit langzaam en vormt een hele sterke grasmat.
Engels Raaigras (weide- en sportveldtype): Dit grassoort is anders dan het Engels raaigras dat gebruikt wordt voor de koeienweides. Dit Engels raaigras is doorgekweekt en veranderd om beter aan te sluiten bij de behoeftes van het paard. Het weidetype en het sportveldtype zijn grassen die zich snel kunnen herstellen en een hele sterke zode vormen. De verschillende types hebben ook andere bloeitijden, als je dus beide types gebruikt in je weide dan zal het ene type eerder gaan bloeien dan het andere type. Op deze manier houd je een goede balans tussen vezels en voedingsstoffen in je weide.

Naar boven