Communicatiesignalen

Communicatie gaat door middel van signalen. Dit kunnen verschillende signalen zijn, soms op zichzelf staand, maar vaak ook in combinatie met elkaar. Deze signalen hebben op zichzelf een betekenis, maar kunnen in combinatie ineens ook weer een andere betekenis hebben. Het paard gebruikt vrijwel zijn hele lichaam in de communicatie. In dit hoofdstuk gaan we specifiek in op communicatiesignalen met betrekking tot de zintuigen (zicht, gehoor, reuk en tast). 

Akoestische signalen

Akoestische signalen zijn signalen met geluid. De geluiden die het paard maakt ter communicatie kunnen wij vrijwel allemaal horen.

Hinniken

Hinniken is een reactie op de aanwezigheid van een individueel paard, met ‘Hier ben ik!’. Deze communicatie wordt over het algemeen gebruikt wanneer het paard gescheiden is van de kudde, wanneer een veulen gescheiden wordt van merrie of wanneer de eigenaar met voer de stal binnenkomt. Dit geluid is een heel hard geluid en draagt dus heel ver. In het wild is het over een open vlakte tot op wel vijf km afstand te horen voor soortgenoten.

Nicker

Een nicker lijkt een beetje op hinniken, maar dan met een veel zachter en lager geluid. Dit geluid wordt gemaakt om een ander uit te nodigen dichterbij te komen. Denk bijvoorbeeld aan merries naar veulens, hengsten richting hengstige merries en door verschillende paarden richting bekende mensen.

Gillen

Wanneer paarden elkaar voor het eerst leren kennen, dan hoor je vaak gegil. Het gillen volgt op een neus-op-neusbegroeting waarbij geur als eerste uitgewisseld wordt. Het gillen is een defensieve dreiggroet, hiermee wordt een waarschuwing gegeven voor de ontvanger dat agressief gedrag volgt als er geprovoceerd wordt.

Brullen

Brullen is een heel hard geluid met veel intensiteit. Dit geluid hangt altijd samen met sterke opwinding en wordt alleen ingezet als meer subtiele signalen genegeerd worden.

Chemische signalen

Chemische signalen zijn signalen die door middel van geuren en feromonen overgegeven worden. Gedrag dat je hiermee gekoppeld ziet, is het snuffelen, flemen of snurken. Geuren worden onder andere ingezet in de volgende processen:

• Identificatie van een individu (incl. sekse, leeftijd en gezondheid)

• Coördinatie van individuen en de kudde

• Communicatie tussen merrie en veulen

• Signalering van alarm en kalmte

• Seksuele opwinding en prestatie

Tactiele signalen

Tactiele signalen zijn signalen waarbij aanraking nodig is. Dit kan variëren van signalen die voor kalmte zorgen, zoals grooming, tot signalen die voor stress en opwinding zorgen, zoals bijten. 

Visuele signalen

Visuele signalen zijn zichtbare signalen. Wetend dat het gezichtsveld van een paard heel breed is, is het logisch dat visuele signalen belangrijk zijn voor een paard. Wanneer een paard iets ziet waar zijn aandacht door getrokken wordt, kun je aan de gedragingen zien hoe belangrijk het paard dit gebeuren vindt. Achtereenvolgens zie je de volgende gedragingen: één oor wordt richting de bron gedraaid, vervolgens het tweede oor , het hoofd en het hele lichaam. Afhankelijk van de spierspanning in het lichaam kun je inschatten hoe spannend hij de situatie vindt.

Als de situatie is geobserveerd, dan zijn er drie mogelijke reacties:

1. Vluchten, wegrennen

2. Vechten, standhouden en jezelf verdedigen

3. Vrede sluiten, standhouden en proberen de spanning van de situatie te halen met onderdanig gedrag

   
   

Naar boven